Karma

Langzaam trekt de kleine karavaan langs de immense bergwand, als stipjes in een enorm landschap. Boven hen slechts enkele yaks. Daarboven de ijsblauwe lucht. Beneden hen, in de diepte het bergmeer.
Aanvankelijk stijgen ze geleidelijk tot er een gigantische rib uit het gebergte omhoog reikt. Een zigzag pad ligt voor hen. Loodrecht omhoog. Voetje voor voetje beweegt het gezelschap omhoog. Daarna staan ze aan een steenmorene. Een oud gletsjerpad. Enorme rotsblokken versperren hun weg. De pas lijkt eindeloos ver weg te blijven. De gebedsvlaggetjes die de passage aangeven zijn als stipjes aan de hemel.
En dan, terwijl sommigen de wanhoop nabij zijn, staan ze op 5410 meter hoogte en kijken uit over twee dalen. Achter hen in de diepte Gokyo en voor hen een nieuw, nog onbekend dal. Ze hebben het gehaald. Ze omarmen elkaar. Een uitzonderlijke prestatie gezien hun situatie.
Er nestelen vogels op de pas. Een soort reuze merels lijkt het wel. Ze vertonen hun vliegkunsten voor een korstje brood van onze lunch.
De afdaling is verraderlijk. Een steile, natuurlijke trap van enorme rotsen reikt de diepte in. Elke stap vormt een risico. Na 600 meter stijgen moet de karavaan nu 1100 meter dalen. De zon zakt inmiddels achter de hoge bergen. Ze zijn omringt door de allerhoogste toppen van de Himalaya. Rillend en huiverend gaat de tocht verder.
Sommigen zien grote rotsblokken in de verte, bij een volgend bergmeer, aan voor huizen en juichen. Te vroeg. Helaas. Het eten is op, het water in de Camelback s bevroren. De zieken onderons lijden. We omhangen ze moet alle yakdekens die we bij ons hebben. Tenslotte zien we de glinsterende daken van onze bestemming in de verte. We laten ons door het losse zand naar beneden schuiven. Daar is de warmte, de veilige haven.
Net voordat de duisternis in zet, zijn we binnen en verzamelen we ons rond het vuur. We komen niet meer van onze plek. We herademen. Het gevaar is geweken. De dreiging van de hoogteziekte is geweken.
Op de weg omhoog, inmiddels dagen geleden, zijn we in t dorpje Macherma nog naar een voorlichtingsprogramma geweest over hoogteziekte. In de door vrijwilligers bemenste medische hulppost. De conclusie is: met ons is niets aan de hand. Een beetje hoofdpijn misschien, een beetje slecht slapen, maar dat hoort er allemaal bij. De gids heeft er immers ook last van. Dat kan niet ernstig zijn. Later horen we dat de gids daar zijn eerste waarschuwing krijgt.
De volgende dag,, op het traject naar Gokyo, op 4800 meter, zien we een lid van ons gezelschap wankelen. Ze grijpt zich vast aan de rotswand. Aan de andere kant gaapt de afgrond. Erge hoofdpijnen kwellen haar. Misselijk, wil niet eten. De gids kijkt zorgelijk. Terwijl we bezig zijn met de ene zieke, stort ook een ander lid in. Wankelend en strompelend halen we de lodge. Daar blijkt de laatste zieke koorts te hebben. Met de gids samen vertrek ik naar de medisch hulppost. Andere vrijwilligere artsen. Uiterst bezorgd horen ze het verhaal aan. “ ik moet ze onderzoeken” zegt de ene arts terwijl ze haar spullen pakt. De ander neemt het spreekuur waar. In de spreekruimte annex Ziekenhuis ligt een patiënt aan de zuurstof. Later zal er eentje met een ‘seizure’ bij worden opgenomen en zal hun nacht bestaan uit handmatig zuurstof pompen tot de helikopter de volgende ochtend kan landen om deze patiënt in veiligheid te brengen. Wat doet een mens op deze hoogte?
Als de arts onze zieken onderzoekt komt ze tot de conclusie: een geval van ernstige hoogteziekte en een mildere vorm, maar met koorts. Onmiddellijke rust, hoogteziekte pillen slikken en zonodig rechtsomkeert maken is het advies. De dokter neemt de gids apart. Hij mag in geen geval door. Dit zit hem niet lekker.
Anderhalve dag liggen onze zieken in de enige verwarmde ruimte, doodziek te wezen. We nemen de opties met hen door. Terugkeren behoort daar niet bij, voor hen. Blijven in dit koude oord ook niet. Dan t er maar op wagen. De gids wil niet van onze zijde wijken. Hij wil door.
Aldus geschiedde.